Oglądanie filmu, który bez twojej książki wyglądałby zupełnie inaczej... bezcenne!
Takie właśnie odczucia towarzyszyły mi, gdy śledziłem losy bohaterów nowego filmu Kaspra Bajona „Projekt UFO”. Bo jak trafnie ujął to jeden z recenzentów na Filmwebie: „Serial opiera się w głównej mierze na wyjaśnieniu lądowania w Emilcinie zaproponowanym przez Bartosza Rdułtowskiego w jego książce >Tajne operacje. PRL i UFO<”.
Wyobraźmy sobie zatem na moment, że film „Projekt UFO” powstaje przed 2013 rokiem. Czyli zanim zaprezentowałem Czytelnikom efekty mojego wielomiesięcznego śledztwa w sprawie Emilcina.
Bez dwóch zdań film Kaspra Bajona wyglądałby wówczas zupełnie inaczej.
Czego konkretnie nie zobaczylibyśmy wówczas w „Projekcie UFO”?
UWAGA SPOJLERY!
– Zacznijmy od początku, czyli jednej z głównych postaci, jaka pojawia się w filmie – Zbigniewa Sokolika. Wciela się on w lubelskiego pasjonata UFO – Witolda Wawrzonka. Przez całe lata Wawrzonek był w kontekście zdarzenia w Emilcinie postrzegany jako drugo- a może i trzeciorzędna postać. O tym, jak bardzo istotną, wręcz kluczową, rolę odegrał w całej tej historii, dowiedziano się dopiero z mojej książki. Nie mam wątpliwości, że przed 2013 rokiem Zbigniew Sokolik (Wawrzonek) mógłby jedynie mignąć w jakimś pojedynczym epizodzie. I tyle...
Kadr z filmu „Projekt UFO”.
Widać na nim Zbigniewa Sokolika, który gra postać Witolda Wawrzonka z Lublina
– Na pewno nie zobaczylibyśmy również wątku ośmieszenia Zbigniewa Sokolika przez Jana Polgara podczas kręcenia programu telewizyjnego. Warto tu zaznaczyć, że Jan Polgar to w rzeczywistości łódzki ufolog, Zbigniew Blania-Bolnar. Do incydentu z ich udziałem w TV doszło 18 kwietnia 1978 roku, czyli trzy tygodnie przed zdarzeniem w Emilcinie. Jego potwierdzeniem są informacje, na jakie natrafiłem, stając się posiadaczem archiwum Zbigniewa Blani. W nim to, w oddzielnej teczce, Blania przechowywał całą korespondencję prowadzoną z Witoldem Wawrzonkiem! Znamienne, prawda? Epizod telewizyjny był wcześniej zupełnie nieznany. Tymczasem, jak opisałem to w książce i jak ukazano to później w filmie „Projekt UFO”, stanowił klucz do zrozumienia emilcińskiej zagadki. Co warte podkreślenia, nie chodziło w nim o sfałszowane zdjęcie. Blania zaprosił do programu hipnotyzera, Lecha Emfazego Stefańskiego, i ten zahipnotyzował Witolda Wawrzonka. Podczas owej hipnozy wszczepiono mu fałszywe wspomnienia dotyczące rzekomego UFO-zdarzenia. Jak opowiadała mi w 2013 roku Helena Wawrzonek, jej mąż „był z tego powodu bardzo niezadowolony”.
Kadr z filmu „Projekt UFO”.
Widać na nim Jana Polgara, który gra postać łódzkiego ufologa – Zbigniewa Blani-Bolnara
– Kolejna istotna kwestia opisana dopiero w mojej książce, a ostatnio ukazana w filmie Kaspra Bajona, to szeroko pojęte konsekwencje wspomnianego zdarzenia w telewizji. W tym, stanowiący trzon filmu, konflikt między Zbigniewem Sokolikiem a Janem Polgarem (czyli Wawrzonkiem a Blanią). Jest to fakt niezwykle ważny dla zrozumienia prawdziwej natury incydentu w Emilcinie. W toku śledztwa uznałem, że to właśnie ten konflikt leżał u podstaw mistyfikacji emilcińskiej. Tak też po latach ukazał to w filmie Bajon.
Kadr z filmu „Projekt UFO”.
Napięte stosunki między Sokolikiem (Wawrzonkiem) a Polgarem (Blanią-Bolnarem)
– Konsekwencją zajścia z 18 kwietnia 1978 roku była decyzja Zbigniewa Sokolika o zemszczeniu się na Janie Polgarze za ośmieszenie go w programie. To właśnie chęć Witolda Wawrzonka, by odegrać się na Zbigniewie Blani za zniewagę podczas kręcenia programu, stała się podstawą mojej hipotezy wyjaśniającej zajścia w Emilcinie. Fakt ten jest w filmie „Projekt UFO” przedstawiony niezwykle dobitnie.
– W filmie ukazany jest również kolejny, jakże ważny szczegół, jaki odkryłem podczas mojego śledztwa. Chodzi o znajomości Witolda Wawrzonka (Sokolika) z synem Jana Wolskiego (Stefanem Kunikiem). Fakt, że Witold Wawrzonek znał w czasach przed zdarzeniem w Emilcinie syna głównego świadka, wiele wyjaśnia. Gdy zapytałem Helenę Warzonek o to, że jej mąż raczej się nie przyznawał nikomu, że znał przed Emilcinem syna Wolskiego, usłyszałem: „Tak. On na ten temat nic nikomu nie mówił. Nawet panu Blani”. Fakty te, co podkreśliłem w książce, dawały logiczny ciąg przyczynowo-skutkowy całej mistyfikacji. Taki też ciąg zdarzeń ukazano w filmie „Projekt UFO”.
Witold Wawrzonek (po lewej), Jan Wolski (w środku) i Józef Wolski (po prawej)
[archiwum Krzysztofa Drozda]
– Wątku o liście, jaki Zbigniew Sokolik (podszywając się pod Helenę Podgórską) wysłał do kochanki Jana Polgara, by zainteresować go rzekomym lądowaniem UFO, również byście nie zobaczyli. W rzeczywistości historia ta wyglądała nieco inaczej, ale okoliczność wysłania przez Witolda Wawrzonka fałszywego listu, w którym podszywa się on pod fikcyjną osobę (Elżbietę Obłońską) do redakcji „Kuriera Polskiego”, jest faktem, który potwierdziłem w toku śledztwa. W zdobytej przeze mnie korespondencji Witold Wawrzonek chwali się dokonaniem tej mistyfikacji jednej z dziennikarek.
Kadr z filmu „Projekt UFO”. Jan Polgar (Zbigniew Blania-Bolnar) czyta sfałszowany przez Zbigniewa Sokolika (Witolda Wawrzonka) list, mający zainteresować go rzekomym spotkaniem z UFO
– Nie byłoby też w filmie promowanej przez Zbigniewa Sokolika hipotezy o tak zwanym USO – czyli Niezidentyfikowanych Obiektach Podwodnych. Podobnie jak sam Witold Wawrzonek także i jego nieliczne artykuły i wysyłane do prasy listy dotyczące owej hipotezy już w latach 90. obrosły w kurz. Prowadząc na potrzeby śledztwa bardzo długą kwerendę, jednak na nie natrafiłem. W tym, na opublikowany w lokalnej „Kamenie” 18 lutego 1979 roku artykuł Wawrzonka pt. „UFO z wody”.
List Witolda Wawrzonka na temat Emilcina i USO opublikowany
w „Przeglądzie Technicznym
Innowacje” 29 października 1978 roku [archiwum Bartosza Rdułtowskiego]
Artykuł Witolda Wawrzonka pt. UFO z wody opublikowany
w „Kamenie” 18 lutego 1979 roku [archiwum Bartosza Rdułtowskiego]
– Jeżdżącego wszędzie na rowerze Zbigniewa Sokolika, także w filmie by nie było. O tym, że był to ulubiony środek lokomocji Witolda Wawrzonka, opowiedziała mi wdowa po nim – Helena Wawrzonek. Jak mówiła mi w 2013 roku, Witold Wawrzonek jeszcze przed zdarzeniami w Emilcinie jeździł na rowerze na długie wycieczki, między innymi do Emilcina, gdzie mieszkał znany mu syn Jana Wolskiego!
Kadr z filmu „Projekt UFO”. Zbigniew Sokolik (Witold Wawrzonek)
rusza na swoją kolejną rowerową wyprawę
– Przechodząc do kwestii dla mnie najważniejszej – w filmie nie usłyszelibyśmy również znamiennych słów Zbigniewa Sokolika, który złowieszczo informuje Jana Polgara w kontekście kontaktu Kunika z UFO: „Po prawdzie, to nikt nie wie, jaka była moja rola…”. A rola odegrana przez Witolda Wawrzonka w emilcińskiej zagadce została przez Kaspra Bajona ukazana właśnie tak, jak w 2013 roku opisałem to w swoim śledztwie. To właśnie Zbigniew Sokolik (Witold Wawrzonek) stał za mistyfikacją.
– A jak tego dokonał? Na końcu książki zaproponowałem swoją hipotezę tłumaczącą całe zajście w Emilcinie. Kluczową rolę odgrywała w niej hipnoza. Moim zdaniem tłumaczyła wszystkie zagadkowe fragmenty mistyfikacji, na czele z tym, że Wolski był przekonany co do prawdziwości swoich przeżyć. Dokładnie taki sam scenariusz zaprezentowany został w „Projekcie UFO”.
Kadr
z filmu „Projekt UFO”. Motyw hipnozy od początku towarzyszy widzom filmu Kaspra
Bajona.
O czym zatem byłby „Projekt UFO”, gdyby nakręcono go przed moim śledztwem i ukazaniem się książki „Tajne operacje. PRL i UFO”? Na pewno nie o rywalizacji dwóch pasjonatów UFO, publicznym ośmieszeniu jednego przez drugiego, decyzji o zemście oraz o hipnozie rzekomego świadka UFO. W sumie, to nie wiem o czym mógłby być.
